حوادث قبر آخرین منزل دنیا و اولین منزل آخرت است که هرگز از آن به سمت دنیا بازگشتی نیست.

به محض ورود میت به قبر، شب اول قبر آغاز می شود، که ممکن است تحمل همان سختی های اولیه، جهت آشنایی با جهان آخرت، پذیرفتن حقایق هولناکی چون حساب و کتاب، نکیر و منکر، برزخ و قیامت وغیره باشد. لذا سخت ترین شبی است که میت تجربه می کند و گریزی از آن نیست. اما باید دانست با دستوراتی که از سوی ائمه اطهار (عَلیه السَلام) روایت شده است می توان تا حد زیادی سختی این شب را کاهش داد.

اول: با فرا رسیدن ساعات مغرب روز اول به خاکسپاری اگر امکانش فراهم بود به کنار قبر رفته روشنی برده کمی توقف کنید برای میت طلب مغفرت نموده استغفار نمایید که امام سجاد (عَلیه السَلام) از جد بزرگوارشان رسول خدا (صَلى الله عَليه وَ آله) روایت کرده اند: هیچ هدیه و هیچ تحفه ای به سوی میت فرستاده نمی شود که برتر از استغفار و طلب آمرزش باشد و اگر فرزند دارد استغفار او بهتر از هر شخص و کس دیگر است که امام صادق (عَلیه السَلام) می فرمایند خشنود می گردد، آن هم بدان گونه که به کسی هدیه داده می شود.

دوم: در آن لحظات بسیار حساس صدقه دادن برای میت بسیار کارساز است؛ چراکه رسول خدا (صَلى الله عَليه وَ آله) فرموده اند: هنگامی که فردی به نیت مرده ی خود صدقه می دهد خداوند به جبرئیل امر می نماید هفتاد هزار فرشته آن صدقه را به قبرش حمل نمایند و به دست هر کدام از فرشتگان طبقی است که به قبر او حمل می نمایند و می گویند سلام بر تو این هدیه ای است که از فلانی به سوی تو آمده است سپس قبرش نورانی می شود.

سوم: از جمله هدایایی که برای شب اول دفن بسیار مفید است دعا کردن میت می باشد؛ چنانچه حضرت محمد (صَلى الله عَليه وَ آله) فرموده اند: «برای مردگان خود هدیه دهید».

عرض می کنند: یا رسول الله هدیه ی اموات چیست؟

می فرمایند: صدقه و دعا می باشد.

چهارم: اگر نماز قضا دارد کنار قبرش یا هر کجا هستید برایش اقامه ی نماز کنید و اگر نداشت، دو رکعت نماز هدیه به مزارش نمایید به نحوی که امام صادق (عَلیه السَلام) فرموده اند: نماز و روزه و حج و صدقه و دعا داخل قبر می گردد تا جایی که بسا آن مرده در تنگی و سختی باشد و خداوند آن فشار و تنگی را بر او گشاده سازد، سپس فرشتگان به نزد او روند، آن نماز را برایش برند و به او گویند این تنگی و فشار از تو تخفیف داده شد به سبب نمازی که فلان برادر مؤمنت به جای تو یا به نیابت از جانب تو به جا آورد تا اینکه اضافه می نمایند: بسا باشد که آن مرده مورد غضب الهی واقع شده باشد و بخشیده شود و یا اینکه در تنگی و فشار قبر باشد، به خاطر این عبادات برای او گشاده گردد و به میت نیز سبب این فرج را اعلام کنند.

پنجم: همان شب اگر امکانش بود چهل نفر از مستمندان شیعیان را اطعام نمایند که چون کار شایسته ای است و هر عمل شایسته ای هم برای میت سود دارد برای آن شب مفید می باشد.

ششم: اگر میت در مشاهده مشرفه نظیر «مشهد»، «قم» و «ری» فامیل و بستگانی دارد بگویند به نیابت از سوی میت زیارتی انجام دهند ثواب برای اولین شب دفن بسیار عظیم است و میت را از تنگی و فشار و اضطراب و وحشت قبر نجات می دهد.

هفتم: خواندن زیارت عاشورا تا قبل از مغرب و هدیه ثوابش به روح و مزار میت دارای آثار عجیبه ای است که بزرگان عرفا و عالمان دین به آن توجه داشته اند.


پی نوشت:
۱-محدث نوری، مستدرک الوسایل، ج۱: ۸۹، ۱۴۹.
۲-علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۱: ۲۹۳.
۳-شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، ج۱: ۶۵۵.
۴-محدث نوری، مستدرک سفینه البحار، ج۹: ۴۶۱.
۵-فیض کاشانی، محجه البیضا، ج۳: ۴۲۰.